آخرین مطالب
امکانات وب
ب) اقسام سه‌گانه مرور
در فرآیند حفظ قرآن می‌توان سه قسم مرور را در سه بازه زمانی مختلف به شرح زیر در نظر گرفت:
1ـ مرور در كوتاه‌مدت: این قسم مرور مربوط به محفوظات جدید است. مقطعی كه در هر زمانی از روز به عنوان «حفظ جدید» توسط حافظ به ذهن سپرده می‌شود، لازم است در همان روز و ترجیحاً در چند فاصله زمانی تكرار شود. میزان این تكرار حداقل 10 بار در روز است و اگر این میزان به 15، 20 و بیشتر هم افزایش یابد مطلوب‌تر است و كیفیت حفظ قسمت جدید را افزایش می‌دهد. حافظ قرآن لازم است صفحه با نیم‌صفحه‌ای را كه ـ مثلاً ـ در آغاز روز حفظ می‌كند، در چند فاصله زمانی در طول روز (مثلاً در میانه روز، آغاز شب و پیش از خواب) 5 بار یا بیشتر تكرار كند، [1] تا بدین ترتیب به برنامه «مرور در كوتاه‌مدت» به عنوان اولین گام از برنامه مرور عمل كرده باشد و در نتیجه مقطع جدید به خوبی در ذهن او تثبیت شود.
2ـ مرور در میان‌مدت: این قسم مرور به این معنا است که حافظ صفحه یا نیم‌صفحه‌ای را که امروز حفظ می‌کند، تا یک هفته یا ده روز بعد، حداقل روزی یک بار تکرار كند. توضیح آنكه لازم است حافظ قرآن هر روز و ترجیحاً پیش از حفظ مقطع جدید، صفحاتی را كه در هفته یا ده روز اخیر به ذهن سپرده، حداقل یك بار تكرار كند و سپس این صفحات را به تدریج به برنامه «مرور در بلندمدت» منتقل نماید. لازم به تذكر است، نكته‌ای كه معمولاً از سوی بسیاری از حافظان تازه‌كار مورد غفلت قرار می‌گیرد این است كه آنها پس از حفظ كردن یك مقطع جدید، در روزهای بعدی از آن غفلت می‌ورزند و مرور و تكرار آن را به زمانی كه برای مرور كل محفوظات اختصاص داده‌اند واگذار می‌كنند. انجام این كار در بیشتر مواقع موجب فراموشی بخش زیادی از قسمتهای جدید می‌شود و حافظان را وادار به حفظ دوباره آنها می‌نماید. اما عمل به برنامه «مرور در میان‌مدت» و پایبندی به تكرار قسمتهای جدید تا یك هفته یا ده روز پس از حفظ، از بروز این مشكل جلوگیری می‌كند.
3ـ مرور در بلندمدت: این قسم مرور همان است كه حافظ قرآن باید تا پایان عمر به آن پایبند باشد و در هر شرایطی، با برنامه‌ریزی مناسب و به طور منظم، محفوظات گذشته خود را مرور نماید. میزان مرور محفوظات در این قسم، وابسته به حجم محفوظات فرد است؛ مثلاً برای حافظان 10 جزء حداقل یك جزء در روز و برای حافظان 20 جزء حداقل 2 جزء در روز پیشنهاد می‌شود. حافظان كل قرآن مشروط به عملی كردن دوره تثبیت كل محفوظات (كه در بحث بعدی به آن اشاره می‌كنیم) می‌توانند به مرور روزانه یك جزء بسنده نمایند.[2] بنابر آنچه گفتیم برنامه مرور سه‌گانه اولین صفحه جزء 30 به قرار زیر خواهد بود:
مرور در كوتاه‌مدت: تكرار این صفحه 10 تا 20 بار در همان روزی که آن را حفظ می‌كنیم؛
مرور در میان‌مدت: تكرار این صفحه تا یك هفته یا ده روز پس از حفظ آن، حداقل یك بار در روز؛
مرور در بلندمدت: تكرار متناوب و منظم آن در قالب برنامه مرور كلی محفوظات.
* نكته: لازم است حافظان قرآن هنگام برنامه‌ریزی برای مرور، به قسمتهایی که اخیراً حفظ کرده‌اند توجه بیشتری داشته باشند و وقت بیشتری برای مرور آنها اختصاص دهند.
پی نوشت:
[1] . چه زیباست كه انجام این كار طبق سنت رسیده از معصومان (علیهم السلام)، پس از ادای نمازهای یومیه و پیش از خواب شبانه انجام گیرد.
[2] . البته توصیه‌ای كه در این زمینه از سوی بسیاری از كارشناسان حفظ قرآن مطرح می‌شود، مرور «یك دهم» كل محفوظات در هر روز است و بر این اساس، كسی كه حافظ كل قرآن است، برای بهره‌مندی از تسلط مناسب بر محفوظات و توانایی ارائه مطلوب آنها، باید در هر روز به مرور سه جزء از محفوظات خود بپردازد.
سيد ابراهيم الحيدري...
برچسب : درس پنجم, مرور (تكرار) محفوظات (1) , نویسنده : سيدابراهيم الحيدري ebrahimquran بازدید : 450